Продкі Максіма Багдановіча — з Уздзеншчыны
Самы малады беларускі класік,
геній беларускай літаратуры, паэт з крынічнаю душой… Для нас,
беларусаў, вось ужо на працягу 120 гадоў такім з’яўляецца наш суайчыннік
Максім Багдановіч. І чым больш мінае часу, тым бліжэй і даражэй для
нас з’яўляецца Богам дадзены паэт. Сёння мала знойдзецца тых, хто не
ведае аб паэце, хто не захапляўся б яго цудоўнымі творамі. Вершы Максіма
Багдановіча нагадваюць прыгожыя васількі, сабраныя на жытнім полі.
Між тым, аб продках паэта шматлікія
прыхільнікі яго творчасці ведаюць мала.
Нарадзіўся Максім Багдановіч у
1891 годзе ў Мінску, у сям’і Адама і Марыі Багдановічаў.
Яго бацька,
Адам Ягоравіч, вызначыўся як выдатны беларускі фалькларыст, этнограф,
мовазнавец.
Нарадзіўся ён у г. п. Халопенічы сённяшняга Крупскага раёна,
у сям’і прыгоннага селяніна Ягора Лук’янавіча.
Яшчэ маладым дзед
Максіма быў прывезены сваім памешчыкам Лапо на службу ў ягоны маёнтак
пры мястэчку Халопенічы, дзе ўступіў у шлюб з бабуляй паэта Анэляй
(Ганнай) Асьмак.
Менавіта ад сваёй бабулі Ганны, якая ведала шмат
беларускіх песень, загадак, прыказак, Максім у маленстве ўпершыню
пазнаёміўся з мілагучнай беларускай мовай, з паданнямі, легендамі.
Прадзед паэта па бацькоўскай лініі, Лук’ян, служыў пры памеснай сядзібе
садоўнікам, а прапрадзед Сцяпан жыў у той час, калі землі сённяшняй
Беларусі яшчэ не ўваходзілі ў склад Расійскай імперыі.
Маці Максіма, Марыя Апанасаўна,
прозвішча якой па маці было Малевіч, а па бацьку – Мякота, была вельмі
адукаванай жанчынай.
Яна скончыла жаночае Аляксандраўскае вучылішча,
затым – Пецярбургскую настаўніцкую школу. Памерла яна ў 27-гадовым
узросце, калі Максіму было 5 год.
Такі кароткі век быў наканаваны і
паэту. Бацька матулі, Максімаў дзед Апанас Іванавіч Мякота, нарадзіўся
на Уздзеншчыне, быў хрышчаны ў царкве вёскі Даўгінава, што на
Уздзеншчыне, у 1814 годзе.
Удзельнічаў ён у руска-турэцкай (Крымскай)
вайне, за адвагу быў узнагароджаны медалём і пажыццёвым шляхецкім
званнем.
Бацька яго, Іван (Ян), прадзед Максіма, таксама нарадзіўся ў
вёсцы Мякоты сённяшняга Уздзенскага раёна, быў уніяцкім святаром і
служыў у царкве вёскі Возера.
З цягам часу дзед Апанас пераехаў на
сталае жыццё ў г. Ігумен (зараз Чэрвень Мінскай вобласці), дзе пачаў
выконваць абавязкі губернскага сакратара і працаваць наглядчыкам
ігуменскай павятовай бальніцы.
Тут ён уступіў з Таццянай Малевіч у шлюб,
ад якога ў сям’і Мякотаў нарадзілася пяцёра дзяцей: сын Янка, дочкі
Стэфа, Аляксандра, Ганна і Марыя – будучая маці Максіма Багдановіча.
Памёр дзед Максіма Багдановіча ў
64-гадовым узросце, пахаваны на ігуменскіх могілках. Яго магілу
выпадкова выявіў у 2006 годзе разам са сваёй жонкай, Валянцінай
Мікалаеўнай (зараз нябожчыцай) вядомы чэрвеньскі краязнаўца Уладзімір
Георгіевіч Дарагуш.
Вядома, што Максім Багдановіч пахаваны ў Ялце, на
беразе Чорнага мора. Максімава маці, Марыя Апанасаўна, знайшла свой
вечны прыстанак на могілках у г. Гродна.
А вось дзе
пахаваны яе бацька Апанас Іванавіч Мякота, дзед светача беларускай
паэзіі, ніхто не ведаў.
Знойдзеная Уладзімірам Дарагушам магіла была ў
занядбаным стане: надмагільны камень – помнік быў замшэлы, на магіле
буяў бур’ян. Усё гэта выглядала дрэнна, бо на Беларусі заўсёды
шанавалі дзядоў – і жывых, і мёртвых.
З цяжкасцямі, ходзячы да
мясцовага кіраўніцтва, Уладзімір Дарагуш дамогся, каб магілу абклалі з
чатырох бакоў бардзюрамі. Але падчас работ быў пашкоджаны надмагільны
камень. Некуды знік адбіты кавалак помніка, а замест крыжа была толькі
вузкая адтуліна.
Нядаўна мне патэлефанаваў беларускі паэт
Міхась Скобла, прапанаваў з’ездзіць у г. Чэрвень і падрамантаваць гэты
пашкоджаны надмагільны помнік. 7 снежня наша невялікая брыгада ў
складзе Міхася Скоблы, журналіста Георгія Чыгіра і аўтара гэтага
артыкула прыехала ў Чэрвень.
З сабой мы прывезлі крыж. Тут нас сустрэў
Уладзімір Дарагуш, які падрыхтаваў да нашага прыезду цэмент і пясок. На
месцы апошняга спачыну дзеда Максіма Багдановіча ляжыць надмагільны
камень, на якім захаваўся высячаны надпіс: "Прахъ раба Божиего Афанасия
Ивановича Мякото. Умер 1878 г. 12 января”.
Крыху паглыбіўшы адтуліну, мы
ўставілі туды прывезенны крыж, і адбітае месца разам з крыжам
замацавалі бетонным растворам. Скончыўшы богаўгодную працу, мы прачыталі
над магілаю дзеда паэта "Ойча наш” і ад’ехалі ў Мінск.
Наш знаёмы, краязнавец Уладзімір Дарагуш
у 1955 годзе скончыў фізіка-матэматычны факультэт Белдзяржуніверсітэта,
быў накіраваны на настаўніцкую працу ў школу вёскі Возера, дзе і
даведаўся аб сувязях продкаў Максіма Багдановіча з Уздзеншчынай.
А калі
на помніку ўбачыў надпіс, што тут пахаваны Мякота, дык сумнення, што
тут пахаваны менавіта продак Максіма Багдановіча, у яго не
засталося. Такім чынам, беларускі Парнас — Уздзеншчына, зямля якой
нарадзіла шмат паэтаў і пісьменнікаў, можа ў лік вядомых суайчыннікаў
залічыць і продкаў цудоўнага беларускага паэта Максіма Багдановіча.
Далёкія продкі самога Уладзіміра Дарагуша некалі, у ХVII стагоддзі,
пераехалі з Украіны і абаснаваліся на сталае жыццё на Койданаўшчыне.
Бацька Уладзіміра Дарагуша і ён сам нарадзіліся ў вёсцы Машніца
Дзяржынскага раёна. Нягледзячы на свой сталы ўзрост (яму нядаўна
споўнілася 78 гадоў), Уладзімір Дарагуш удзельнічае ва ўсіх грамадскіх
справах горада і раёна, а ў Чэрвеньскай раённай бібліятэцы ён кіруе
літаратурна-мастацкім клубам "Ветразь”.
Знаходка магілы дзеда Максіма
Багдановіча, яе аднаўленне, устанаўленне сувязі продкаў Максіма
Багдановіча з Уздзеншчынай – вялікая заслуга Уладзіміра Дарагуша. Так,
дзед паэта мае права на нашу грамадскую і дзяржаўную ўдзячнасць, пакуль
існуем мы і наша незалежная краіна Рэспубліка Беларусь.
"І людзі зведаюць аб прадзедах
сваіх,\\Аб горы, радасці і аб прыгодах іх” – напісаў, прарочы, у сваім
вершы "Летапісец” Максім Багдановіч.
Так, сувязь пакаленняў не павінна
перапыняцца, і мы павінны далучацца да запавета паэта. Гэта наш святы
абавязак. Магчыма, калі-небудзь маршруты ўздзенскіх краязнаўцаў будуць
пралягаць і праз Чэрвень. У такім выпадку наведайце, калі ласка, магілу
продка Максіма Багдановіча і аддайце даніну памяці свайму земляку.
Лявон Целеш.
В музее Максима
Богдановича открылась выставка к 100-летию выхода в свет сборника
«Вянок»
«Праглядзіце гэты томік» – призывали в столичном музее Максима
Богдановича. Здесь открылась выставка к столетию «Вянка» – единственного
прижизненного сборника по-прежнему самого молодого классика
национальной литературы. Так 2013 либо 2014 год считать юбилейным?
«Малюнкі і спевы», «Думы», «Мадонны»… три цикла в переплёте держали
гости, а на стенах – газетные венки. Их шесть, по числу сборников из
виленской типографии пана Мартина Кухты в коллекции минского музея. От
автора чернилами: «любимым тётям, сестрице Нюте» и цифра, от которой
сегодня век.
Татьяна Шелегович, директор Литературного музея Максима Богдановича:
«Калі ўсё ж такі верыць успамінам Вацлава Ластоўскага, які сцвярджае
тое, што кніжка выйшла напрыканцы 1913-га альбо ў самым пачатку 1914-га
года. Максім на той час вучыўся ў Яраслаўлі. І першыя аўтографы на ёй,
якія вядомы ў нашай культурнай прасторы, яны таксама датаваны 1914
годам».
Таким – пятилетним – Богданович простился с Родиной, семья двинулась на
восток. Лишь в 20 уже Поэтом он вновь увидит «старадаўнюю Літву» –
Беларусь. За стеклом сейчас те самые «заміж персідскага ўзору…» Слуцкие
пояса. Точнее, два фрагмента. Полные наш классик с берегов Волги впервые
оценил по адресу: улица Завальная, дом 7.
Ирина Шорец, куратор выставки «Праглядзіце гэты томік…»: «Не да гэтых
дзвярэй, не да гэтай сцяны, але такі будынак ён бачыў, і я думаю, што
праз гэтыя дзверы (амаль што так у двухкоссі), ён заходзіў і атрымліваў
задавальненне ад той атмасферы, якая вітала ў рэдакцыі газеты "Наша
Ніва"».
Богданович – поэт деталей. Детальна и юбилейная выставка. Даже
корреспонденция в почтовом ящике начала века XX. Деньги на воссоздание
эпохи выделили из фонда Президента. К слову, такой финансовой поддержки в
минувшем году удостоился лишь музей «Максима-книжника» (эпитет
современников).
Для того, чтобы к нему «не зарастала народная тропа», хватило одного
«Вянка». Сам же Богданович, по воспоминаниям, планировал ещё как минимум
два сборника. Архив Поэта до сих пор не найден. Он утерян в первые дни
Второй войны.
Было в нём 14 папок. Среди страниц со стихами, статьями – четыре
сборника «Вянка». Так называемых авторских экземпляра, на которых
Богданович делал свои заметки. Последние – в Ялте. Откуда сегодня
донёсся эпиграф выставки: «Я не самотны, я кнігу маю...»
Виктор Шнип, поэт: «Сапраўдных мастакоў, як і паэтаў, нельга паўтарыць.
Можна ім падражаць, але яны непаўторныя, як зоркі ў небе».
Анатолий Бутевич, писатель: «Нездарма яго былі словы: «Маці родная,
Маці-Краіна! Не ўсьцішыцца гэтакі боль… Ты прабач, Ты прымі свайго сына,
За Цябе яму ўмерці дазволь!» Ён здейсніў сваё, а мы павінны здзейсніць
сваё: шанаваць яго і ягоную памяць. І тады яго «Вянок» будзе над
Беларуссю».
Новый цветок в «Венок» добавил один из лучших дизайнеров страны. Это он!
Сергей Колтович: скромный, неразговорчивый и очень похожий на
Богдановича. Нити «Слуцкіх ткачых» и графические мелодии «Раманса» идут
сегодня через два зала последнего дома Песняра белорусского Возрождения. Подробности: http://ont.by/news/our_news/0113681/© ONT.BY В музее Максима Богдановича открылась выставка к 100-летию выхода в свет сборника «Вянок»
«Праглядзіце гэты томік» – призывали в столичном музее Максима Богдановича.
Оксана Аракчеева, Татьяна Шелегович.
Здесь открылась выставка к столетию «Вянка» – единственного прижизненного сборника по-прежнему самого молодого классика национальной литературы.
Так 2013 либо 2014 год считать юбилейным? «Малюнкі і спевы», «Думы», «Мадонны»… три цикла в переплёте держали гости, а на стенах – газетные венки.
Их шесть, по числу сборников из виленской типографии пана Мартина Кухты в коллекции минского музея. От автора чернилами: «любимым тётям, сестрице Нюте» и цифра, от которой сегодня век.
Небольшая, скромно оформленная книжка (имя художника неизвестно): на
переплете стилизованный василек – символ поэзии белорусского песняра. На
титуле сборника – знак «Лебедь». Это герб рода Завишей – свидетельство
признательности инвестору книги Магдалене Радзивилл.
После выхода «Вянка» в свет поэт подарил несколько экземпляров
родственникам, друзьям и знакомым. За каждой книгой своя история и
судьба. Найденные экземпляры «Вянка» хранятся в библиотеках и музеях
Беларуси и России. Всего известно около 30 экземпляров единственного
прижизненного сборника стихов Максима Богдановича.
Национальная библиотека Беларуси обладает только одним оригинальным
экземпляром «Вянка», но очень ценным – с автографом поэта. На титульном
листе – надпись, сделанная рукой Максима Богдановича, изысканным
каллиграфическим почерком, черными чернилами, чуть поблекшими от
времени: «Николаю Рафаиловичу Кокуеву от автора. М. Богданович. Яросл.
1914 г.».
Татьяна Шелегович, директор Литературного музея Максима Богдановича: «Калі ўсё ж такі верыць успамінам Вацлава Ластоўскага, які сцвярджае тое, што кніжка выйшла напрыканцы 1913-га альбо ў самым пачатку 1914-га года. Максім на той час вучыўся ў Яраслаўлі. І першыя аўтографы на ёй, якія вядомы ў нашай культурнай прасторы, яны таксама датаваны 1914 годам».
Таким – пятилетним – Богданович простился с Родиной, семья двинулась на восток. Лишь в 20 уже Поэтом он вновь увидит «старадаўнюю Літву» – Беларусь. За стеклом сейчас те самые «заміж персідскага ўзору…» Слуцкие пояса. Точнее, два фрагмента.
Полные наш классик с берегов Волги впервые оценил по адресу: улица Завальная, дом 7.
Ирина Шорец, куратор выставки «Праглядзіце гэты томік…»: «Не да гэтых дзвярэй, не да гэтай сцяны, але такі будынак ён бачыў, і я думаю, што праз гэтыя дзверы (амаль што так у двухкоссі), ён заходзіў і атрымліваў задавальненне ад той атмасферы, якая вітала ў рэдакцыі газеты "Наша Ніва"».
Богданович – поэт деталей. Детальна и юбилейная выставка. Даже корреспонденция в почтовом ящике начала века XX. Деньги на воссоздание эпохи выделили из фонда Президента. К слову, такой финансовой поддержки в минувшем году удостоился лишь музей «Максима-книжника» (эпитет современников).
Для того, чтобы к нему «не зарастала народная тропа», хватило одного «Вянка». Сам же Богданович, по воспоминаниям, планировал ещё как минимум два сборника. Архив Поэта до сих пор не найден.
Он утерян в первые дни Второй войны. Было в нём 14 папок. Среди страниц со стихами, статьями – четыре сборника «Вянка». Так называемых авторских экземпляра, на которых Богданович делал свои заметки. Последние – в Ялте. Откуда сегодня донёсся эпиграф выставки: «Я не самотны, я кнігу маю...»
Виктор Шнип, поэт: «Сапраўдных мастакоў, як і паэтаў, нельга паўтарыць. Можна ім падражаць, але яны непаўторныя, як зоркі ў небе».
Анатолий Бутевич, писатель: «Нездарма яго былі словы: «Маці родная, Маці-Краіна! Не ўсьцішыцца гэтакі боль… Ты прабач, Ты прымі свайго сына, За Цябе яму ўмерці дазволь!»
Ён здейсніў сваё, а мы павінны здзейсніць сваё: шанаваць яго і ягоную памяць. І тады яго «Вянок» будзе над Беларуссю». Новый цветок в «Венок» добавил один из лучших дизайнеров страны.
Это он! Сергей Колтович: скромный, неразговорчивый и очень похожий на Богдановича. Нити «Слуцкіх ткачых» и графические мелодии «Раманса» идут сегодня через два зала последнего дома Песняра белорусского Возрождения.
Подробности: http://ont.by/news/our_news/0113681/ © ONT.BY
В музее Максима
Богдановича открылась выставка к 100-летию выхода в свет сборника
«Вянок»
«Праглядзіце гэты томік» – призывали в столичном музее Максима
Богдановича. Здесь открылась выставка к столетию «Вянка» – единственного
прижизненного сборника по-прежнему самого молодого классика
национальной литературы. Так 2013 либо 2014 год считать юбилейным?
«Малюнкі і спевы», «Думы», «Мадонны»… три цикла в переплёте держали
гости, а на стенах – газетные венки. Их шесть, по числу сборников из
виленской типографии пана Мартина Кухты в коллекции минского музея. От
автора чернилами: «любимым тётям, сестрице Нюте» и цифра, от которой
сегодня век.
Татьяна Шелегович, директор Литературного музея Максима Богдановича:
«Калі ўсё ж такі верыць успамінам Вацлава Ластоўскага, які сцвярджае
тое, што кніжка выйшла напрыканцы 1913-га альбо ў самым пачатку 1914-га
года. Максім на той час вучыўся ў Яраслаўлі. І першыя аўтографы на ёй,
якія вядомы ў нашай культурнай прасторы, яны таксама датаваны 1914
годам».
Таким – пятилетним – Богданович простился с Родиной, семья двинулась на
восток. Лишь в 20 уже Поэтом он вновь увидит «старадаўнюю Літву» –
Беларусь. За стеклом сейчас те самые «заміж персідскага ўзору…» Слуцкие
пояса. Точнее, два фрагмента. Полные наш классик с берегов Волги впервые
оценил по адресу: улица Завальная, дом 7.
Ирина Шорец, куратор выставки «Праглядзіце гэты томік…»: «Не да гэтых
дзвярэй, не да гэтай сцяны, але такі будынак ён бачыў, і я думаю, што
праз гэтыя дзверы (амаль што так у двухкоссі), ён заходзіў і атрымліваў
задавальненне ад той атмасферы, якая вітала ў рэдакцыі газеты "Наша
Ніва"».
Богданович – поэт деталей. Детальна и юбилейная выставка. Даже
корреспонденция в почтовом ящике начала века XX. Деньги на воссоздание
эпохи выделили из фонда Президента. К слову, такой финансовой поддержки в
минувшем году удостоился лишь музей «Максима-книжника» (эпитет
современников).
Для того, чтобы к нему «не зарастала народная тропа», хватило одного
«Вянка». Сам же Богданович, по воспоминаниям, планировал ещё как минимум
два сборника. Архив Поэта до сих пор не найден. Он утерян в первые дни
Второй войны.
Было в нём 14 папок. Среди страниц со стихами, статьями – четыре
сборника «Вянка». Так называемых авторских экземпляра, на которых
Богданович делал свои заметки. Последние – в Ялте. Откуда сегодня
донёсся эпиграф выставки: «Я не самотны, я кнігу маю...»
Виктор Шнип, поэт: «Сапраўдных мастакоў, як і паэтаў, нельга паўтарыць.
Можна ім падражаць, але яны непаўторныя, як зоркі ў небе».
Анатолий Бутевич, писатель: «Нездарма яго былі словы: «Маці родная,
Маці-Краіна! Не ўсьцішыцца гэтакі боль… Ты прабач, Ты прымі свайго сына,
За Цябе яму ўмерці дазволь!» Ён здейсніў сваё, а мы павінны здзейсніць
сваё: шанаваць яго і ягоную памяць. І тады яго «Вянок» будзе над
Беларуссю».
Новый цветок в «Венок» добавил один из лучших дизайнеров страны. Это он!
Сергей Колтович: скромный, неразговорчивый и очень похожий на
Богдановича. Нити «Слуцкіх ткачых» и графические мелодии «Раманса» идут
сегодня через два зала последнего дома Песняра белорусского Возрождения. Подробности: http://ont.by/news/our_news/0113681/© ONT.BY В музее Максима
Богдановича открылась выставка к 100-летию выхода в свет сборника
«Вянок»
«Праглядзіце гэты томік» – призывали в столичном музее Максима
Богдановича. Здесь открылась выставка к столетию «Вянка» – единственного
прижизненного сборника по-прежнему самого молодого классика
национальной литературы. Так 2013 либо 2014 год считать юбилейным?
«Малюнкі і спевы», «Думы», «Мадонны»… три цикла в переплёте держали
гости, а на стенах – газетные венки. Их шесть, по числу сборников из
виленской типографии пана Мартина Кухты в коллекции минского музея. От
автора чернилами: «любимым тётям, сестрице Нюте» и цифра, от которой
сегодня век.
Татьяна Шелегович, директор Литературного музея Максима Богдановича:
«Калі ўсё ж такі верыць успамінам Вацлава Ластоўскага, які сцвярджае
тое, што кніжка выйшла напрыканцы 1913-га альбо ў самым пачатку 1914-га
года. Максім на той час вучыўся ў Яраслаўлі. І першыя аўтографы на ёй,
якія вядомы ў нашай культурнай прасторы, яны таксама датаваны 1914
годам».
Таким – пятилетним – Богданович простился с Родиной, семья двинулась на
восток. Лишь в 20 уже Поэтом он вновь увидит «старадаўнюю Літву» –
Беларусь. За стеклом сейчас те самые «заміж персідскага ўзору…» Слуцкие
пояса. Точнее, два фрагмента. Полные наш классик с берегов Волги впервые
оценил по адресу: улица Завальная, дом 7.
Ирина Шорец, куратор выставки «Праглядзіце гэты томік…»: «Не да гэтых
дзвярэй, не да гэтай сцяны, але такі будынак ён бачыў, і я думаю, што
праз гэтыя дзверы (амаль што так у двухкоссі), ён заходзіў і атрымліваў
задавальненне ад той атмасферы, якая вітала ў рэдакцыі газеты "Наша
Ніва"».
Богданович – поэт деталей. Детальна и юбилейная выставка. Даже
корреспонденция в почтовом ящике начала века XX. Деньги на воссоздание
эпохи выделили из фонда Президента. К слову, такой финансовой поддержки в
минувшем году удостоился лишь музей «Максима-книжника» (эпитет
современников).
Для того, чтобы к нему «не зарастала народная тропа», хватило одного
«Вянка». Сам же Богданович, по воспоминаниям, планировал ещё как минимум
два сборника. Архив Поэта до сих пор не найден. Он утерян в первые дни
Второй войны.
Было в нём 14 папок. Среди страниц со стихами, статьями – четыре
сборника «Вянка». Так называемых авторских экземпляра, на которых
Богданович делал свои заметки. Последние – в Ялте. Откуда сегодня
донёсся эпиграф выставки: «Я не самотны, я кнігу маю...»
Виктор Шнип, поэт: «Сапраўдных мастакоў, як і паэтаў, нельга паўтарыць.
Можна ім падражаць, але яны непаўторныя, як зоркі ў небе».
Анатолий Бутевич, писатель: «Нездарма яго былі словы: «Маці родная,
Маці-Краіна! Не ўсьцішыцца гэтакі боль… Ты прабач, Ты прымі свайго сына,
За Цябе яму ўмерці дазволь!» Ён здейсніў сваё, а мы павінны здзейсніць
сваё: шанаваць яго і ягоную памяць. І тады яго «Вянок» будзе над
Беларуссю».
Новый цветок в «Венок» добавил один из лучших дизайнеров страны. Это он!
Сергей Колтович: скромный, неразговорчивый и очень похожий на
Богдановича. Нити «Слуцкіх ткачых» и графические мелодии «Раманса» идут
сегодня через два зала последнего дома Песняра белорусского Возрождения. Подробности: http://ont.by/news/our_news/0113681/© ONT.BY В музее Максима
Богдановича открылась выставка к 100-летию выхода в свет сборника
«Вянок»
«Праглядзіце гэты томік» – призывали в столичном музее Максима
Богдановича. Здесь открылась выставка к столетию «Вянка» – единственного
прижизненного сборника по-прежнему самого молодого классика
национальной литературы. Так 2013 либо 2014 год считать юбилейным?
«Малюнкі і спевы», «Думы», «Мадонны»… три цикла в переплёте держали
гости, а на стенах – газетные венки. Их шесть, по числу сборников из
виленской типографии пана Мартина Кухты в коллекции минского музея. От
автора чернилами: «любимым тётям, сестрице Нюте» и цифра, от которой
сегодня век.
Татьяна Шелегович, директор Литературного музея Максима Богдановича:
«Калі ўсё ж такі верыць успамінам Вацлава Ластоўскага, які сцвярджае
тое, што кніжка выйшла напрыканцы 1913-га альбо ў самым пачатку 1914-га
года. Максім на той час вучыўся ў Яраслаўлі. І першыя аўтографы на ёй,
якія вядомы ў нашай культурнай прасторы, яны таксама датаваны 1914
годам».
Таким – пятилетним – Богданович простился с Родиной, семья двинулась на
восток. Лишь в 20 уже Поэтом он вновь увидит «старадаўнюю Літву» –
Беларусь. За стеклом сейчас те самые «заміж персідскага ўзору…» Слуцкие
пояса. Точнее, два фрагмента. Полные наш классик с берегов Волги впервые
оценил по адресу: улица Завальная, дом 7.
Ирина Шорец, куратор выставки «Праглядзіце гэты томік…»: «Не да гэтых
дзвярэй, не да гэтай сцяны, але такі будынак ён бачыў, і я думаю, што
праз гэтыя дзверы (амаль што так у двухкоссі), ён заходзіў і атрымліваў
задавальненне ад той атмасферы, якая вітала ў рэдакцыі газеты "Наша
Ніва"».
Богданович – поэт деталей. Детальна и юбилейная выставка. Даже
корреспонденция в почтовом ящике начала века XX. Деньги на воссоздание
эпохи выделили из фонда Президента. К слову, такой финансовой поддержки в
минувшем году удостоился лишь музей «Максима-книжника» (эпитет
современников).
Для того, чтобы к нему «не зарастала народная тропа», хватило одного
«Вянка». Сам же Богданович, по воспоминаниям, планировал ещё как минимум
два сборника. Архив Поэта до сих пор не найден. Он утерян в первые дни
Второй войны.
Было в нём 14 папок. Среди страниц со стихами, статьями – четыре
сборника «Вянка». Так называемых авторских экземпляра, на которых
Богданович делал свои заметки. Последние – в Ялте. Откуда сегодня
донёсся эпиграф выставки: «Я не самотны, я кнігу маю...»
Виктор Шнип, поэт: «Сапраўдных мастакоў, як і паэтаў, нельга паўтарыць.
Можна ім падражаць, але яны непаўторныя, як зоркі ў небе».
Анатолий Бутевич, писатель: «Нездарма яго былі словы: «Маці родная,
Маці-Краіна! Не ўсьцішыцца гэтакі боль… Ты прабач, Ты прымі свайго сына,
За Цябе яму ўмерці дазволь!» Ён здейсніў сваё, а мы павінны здзейсніць
сваё: шанаваць яго і ягоную памяць. І тады яго «Вянок» будзе над
Беларуссю».
Новый цветок в «Венок» добавил один из лучших дизайнеров страны. Это он!
Сергей Колтович: скромный, неразговорчивый и очень похожий на
Богдановича. Нити «Слуцкіх ткачых» и графические мелодии «Раманса» идут
сегодня через два зала последнего дома Песняра белорусского Возрождения. Подробности: http://ont.by/news/our_news/0113681/© ONT.BY
"Слуцкія ткачыхі".
З фестывалю "Славянскі базар у Віцебску" 1992 года. Саліст - Валерый Дайнека.
Телеканал Поставы-ТВ 2011 год. Фильм, посвященный 120-летию Максима Богдановича
"Эпоха Максима Богдановича" Авторский проект Олега Лукашевича, 2011
О сборнике "Вянок". Писатель Анатолий Бутевич рассказывает о том, что первый и единственный прижизненный сборник был издан на средства меценатки княгини Магдалены Радзивилл.
Источник: http://istoknemana.ucoz.org/publ/vytok_njomana_uzdzenshchyna_2014_god/vytok_njomana_uzdzenshchyna_14_janvar_2014_g/prodk |